Các công trình cấp nước tập trung đang ngày càng phát triển và được áp dụng rộng rãi không chỉ ở các thành phố đô thị mà kể cả nông thôn, trung du và vùng sâu vùng xa.

Các công trình cấp nước tập trung đang ngày càng phát triển và được áp dụng rộng rãi không chỉ ở các thành phố đô thị mà kể cả nông thôn, trung du và vùng sâu vùng xa. Tuy nhiên công tác vận hành quản lý và bảo dưỡng các công trình cấp nước tập trung (đặc biệt là bể lọc trong trạm xử lý) rất phức tạp đòi hỏi phải có cán bộ chuyên môn và kinh nghiệm. Bể lọc là công trình quan trọng nhất trong các dây chuyền công nghệ xử lý nước dùng cho sinh hoạt và ăn uống, tất cả các bể lọc sau một thời gian làm việc, khả năng làm việc của lớp vật liệu lọc giảm dần nên bắt buộc phải rửa lớp vật liệu lọc để phục hồi khả năng làm việc của nó. Tùy theo loại bể lọc, loại vật liệu lọc, cấp phối cỡ hạt của lớp vật liệu lọc mà có các cách rửa khác nhau (thủ công hoặc cơ giới…). Trang bị các hệ thống, thiết bị phục vụ quá trình rửa lọc cho các trạm xử lý nước công suất lớn là không thể thiếu, còn đối với các trạm nhỏ nếu rửa lọc bằng phương pháp thủ công thì gián đoạn quá trình làm việc của bể, nếu đầu tư rửa lọc cơ giới thì nó chiếm tỷ lệ lớn trong kinh phí xây dựng ngoài ra còn tốn một lượng nước rửa lọc khá lớn (chiếm 5-10% của trạm).
 
            Bể lọc tự rửa là công trình hoạt động không cần quản lý quá trình rửa lọc. Bể lọc tự rửa đã được nghiên cứu và ứng dụng ở nhiều nước trên thế giới từ rất lâu, ở Việt Nam cũng đã có nhiều đơn vị đã nghiên cứu, thiết kế, ứng dụng bể bị lọc tự rửa (Trường Đại học Xây Dựng Hà Nội, Công ty công trình 2T, Công ty ASENCO…). Năm 2006, Trung tâm KHCN Môi trường - Viện Nghiên cứu KHKT Bảo hộ lao động thực hiện dự án bảo vệ môi trường [I]“Hoàn thiện Công nghệ chế tạo và phát triển ứng dụng thiết bị lọc trọng lực tự rửa xử lý nước giếng khoan quy mô nhỏ cho nhu cầu sinh hoạt và công nghiệp”, mã số:[/I] DAMT/2006/02/TLĐ. Trong khuôn khổ của dự án, bể lọc tự rửa được nghiên cứu, tính toán thiết kế đưa về mô hình thiết bị để có thể lắp đặt tại hiện trường. Thiết bị có thể tự điều chỉnh quá trình rửa lọc mà không cần sự điều khiển của công nhân hay các thiết bị tự động phức tạp trong quá trình làm việc cũng như trong quá trình rửa lọc do đó nó giúp giảm chi phí vận hành và nâng cao hiệu quả làm việc của trạm xử lý, chính vì vậy thiết bị lọc tự rửa phù hợp với mô hình cấp nước tập trung cho cụm dân cư nhỏ ở nông thôn, vùng trung du, vùng sâu vùng xa, góp phần vào việc thực hiện chỉ thị 200TTG của Thủ tướng Chính phủ và chiến lược cấp nước đến năm 2020.
Trung tâm KHCN Môi trường